Général
-
Jean XXII (1316-1334)
-
Pour mémoire perpétuelle
-
X kalendas novembris, anno decimo octavo
-
-
Avignon
-
Bulle (ad perpetuam rei memoriam)
-
[Autre copie médiévale] F. FRANCE, Nîmes, Archives du Gard, G 1241, fol. 62-63. Il existe un autre exemplaire au musée de Villeneuve-lez-Avignon. Je n’ai pu vérifier l’exactitude des lectures de Baluze, communication des documents ne m’ayant pas été faite.
-
Ici reprise d'Étienne Baluze, Guillaume Mollat, Vitae paparum Avenionensium. Nouvelle édition revue d'après les manuscrits et complétée de notes critiques, Paris : Letouzey et Ané, 1914-1922, vol. 3, n. LXXXII, p. 556-589.
-
Confirmat fundationem ecclesiae collegiatae factam apud Villam novam, Avenionensis diocesis, ab Arnaldo de Via cardinale.
-
Johannes episcopus, servus servorum Dei, ad perpetuam rei memoriam.
Hiis que ad laudem Dei et ejus pii cultus augmentum et pro animarum salute pia dispositione fidelium ordinantur libenter robur adjicimus apostolice firmitatis. Sane petitio dilecti filii nostri Arnaldi, Sancti Eustachii dyaconi cardinalis, nobis exhibita continebat quod ipse, dudum attendens et agnoscens multitudinem gratiarum, quas ei contulit dominus noster Jhesus Christus, ac cupiens quantum potest evitare vitium ingratitudinis, et eidem, si dignetur aspicere et in aliquo complacere, ad honorem ipsius domini nostri Jhesu Christi et beatissime Marie virginis, ejus dignissime matris, pro utilitate anime nostre ac sue, ac parentum et benefactorum suorum, et omnium fidelium defunctorum, de licentia, auctoritate et assensu nostris, per nos ei specialiter super hoc prestitis, datis et concessis, quamdam ecclesiam construi fecit et etiam ordinavit in solo suo proprio, in loco de Villanova Sancti Andree, Avinionensis dyocesis, in honore et sub titulo ejusdem beatissime Marie virginis gloriose, ipsamque de suis bonis propriis dotavit, eamque fecit et constituit et esse voluit collegiatam secularem, et in ea duodecim canonicorum capitulum facientium et tredecim prebendarum numerum statuit et etiam ordinavit, sic quod de dictis duodecim canonicis unus sit decanus, qui caput ipsius ecclesie censeatur, primum locum in dextera parte chori primamque vocem, que pro duabus habeatur, et duas prebendas obtineat in eadem, ac curam et regimen animarum habeat et exerceat per se vel per alium seu alios de ipsa ecclesia quos elegerit, quoties sibi placuerit, canonicorum, presbiterorum, et omnium servitorum ecclesie et collegii predictorum, etiamsi layci existant, et quod decanatus dignitas sit et esse reputetur, quodque de dictis duodecim canonicis sit unus precentor, et alter sacrista, et sint precentoria et sacristia officia simplicia sine cura : qui quidem precentor et sacrista post decanum loca in choro et voces in capitulo habebunt, et deinde ceteri canonici secundum provisionum suarum ordinem loca et voces post predictos etiam obtinebunt ; sedebitque precentor primus a sinistra parte chori, et sacrista a dextera parte juxta sedem prefati decani.
Voluit insuper et etiam ordinavit quod ultra predictos sint in eadem ecclesia duodecim presbiteri, duo dyaconi, et duo subdyaconi, duo clerici acolythi perpetui, et quatuor pueri temporales ; qui pueri puniri, poni et amoveri valeant per decanum, cum ei videbitur expedire. Qui omnes chorum et horas canonicas continuare habeant certo modo pro divinis officiis celebrandis. Idem quoque cardinalis multa alia dictum collegium tangentia circa ipsius divini cultus augmentum et alias per canonicos et alias personas predictas ejusdem collegii salubriter observanda statuit et etiam ordinavit ; prout hec et alia in instrumento publico inde confecto ejusdem cardinalis sigillo signato, cujus tenorem de verbo ad verbum presentibus inseri fecimus, plenius et seriosius continentur.
Quare nobis idem cardinalis humiliter supplicavit ut premissa et alia omnia et singula per eumdem cardinalem statuta, facta et etiam ordinata, in eodem instrumento contenta, apostolico fulcire presidio dignaremur. Nos igitur ejusdem cardinalis pium in hac parte ac laudabile propositum quamplurimum in Domino commendantes, illudque quantum cum Deo possumus opportunis favoribus prosequi cupientes, ipsius cardinalis supplicationibus inclinati, premissa et omnia alia et singula per eumdem cardinalem statuta et etiam ordinata in eodem instrumento contenta rata et grata habentes, illa auctoritate apostolica ex certa scientia confirmamus et presentis scripti patrocinio communimus, supplentes omnem defectum, si quis forsitan in premissis fuerit de apostolice plenitudine potestatis.
Ceterum, cupientes ut eadem ecclesia, tanquam nova plantatio, ad laudem divini nominis et ejus assidui cultus augmentum, de bono semper in melius prosperetur, volentesque illam propterea specialibus privilegiis communire, auctoritate predicta concedimus per presentes ut predicta ecclesia pro personis ipsius ecclesie et earum servitoribus cimiterium habeat et liberam sepulturam, quodque decanus et capitulum ipsius ecclesie, qui erunt pro tempore, fidelium oblationes quascumque et quomodocumque provenientes ad ipsam ecclesiam, et ex quacumque causa fiant in ea et cimiteriis supradictis, libere et licite recipere et retinere possint absque contradictione cujusquam, ita quod ad restitutionem aliquam de ipsis cuiquam faciendam ab aliquo non cogantur nec etiam cogi possint occasione quacumque. Concedimus insuper quod de fructibus terrarum vel vinearum aut aliorum quorumcumque bonorum que prefata ecclesia nunc obtinet, licet pro eis hactenus solvi consueverint, cuique deinceps decimam sive primitiam vel aliam portionem loco seu nomine decime vel primitie decanus et capitulum, qui erunt pro tempore, persolvere nullatenus teneantur.
Tenor autem dicti instrumenti talis est :
« In nomine Domini nostri Jhesu Christi. Amen.
Ad cujus laudem et gloriam et divini cultus augmentum, Deo auctore, sonorius propagandum nos, Arnaldus de Via, miseratione divina Sancti Eustachii dyaconus cardinalis, attendentes et agnoscentes, licet minus debite, gratiarum multitudines, quas nobis immeritis contulit Dominus Deus noster, ac cupientes, quantum possumus, evitare vitium ingratitudinis, et eidem, cujus abundat continua gratia, si dignetur aspicere, in aliquo complacere, idcirco ad honorem ipsius Domini nostri Jhesu Christi et beatissime Marie virginis, ejus dignissime matris, pro utilitate anime sanctissimi patris et domini nostri domini Johannis, divina providentia pape XXII, ac nostre, et parentum ac benefactorum nostrorum et omnium fidelium defunctorum, de licentia, auctoritate et assensu prefati domini nostri pape, vive vocis oraculo, per eum nobis specialiter et gratiose prestitis, datis et concessis ad omnia et singula infrascripta quamdam ecclesiam construi fecimus et ordinavimus in solo nostro proprio, in loco de Villanova Sancti Andree, Avinionensis dyocesis, in honorem ejusdem beatissime Marie virginis gloriose, et in ea certum numerum canonicorum et presbiterorum et aliorum servitorum inferius designandorum deputavimus, ac ipsam ecclesiam dotavimus in modum, qui sequitur, et dotamus. In primis dictam nostram ecclesiam facimus et constituimus et esse volumus collegiatam ecclesiam, et in ea duodecim canonicorum capitulum facientium et tredecim prebendarum numerum statuimus et etiam ordinamus.
Item quod de dictis duodecim canonicis unus sit decanus, qui caput ecclesie censeatur, primumque locum in dextera parte chori et primam vocem in capitulo, que pro duabus vocibus habeatur, et duas prebendas obtineat in eadem, ac curam et regimen animarum habeat et exerceat per se, vel alium seu alios, de ipsa ecclesia, quos elegerit, quotiens sibi placuerit, canonicorum, presbiterorum, et omnium servitorum ecclesie et collegii predictorum, etiamsi layci existant, et quod decanatus sit dignitas et reputetur.
Item quod de dictis duodecim canonicis sit unus precentor et alter sacrista, et sint precentoria et sacristia officia simplicia sine cura, qui post decanum loca in choro et voces in capitulo habebunt, deinde ceteri canonici, secundum provisionum suarum ordinem, loca et voces post predictos etiam obtinebunt ; sedebitque precentor primus a sinistra parte chori, et sacrista a dextera parte juxta sedem decani.
Item volumus et ordinamus quod ultra predictos sint in eadem ecclesia duodecim presbiteri, duo dyaconi, duo subdyaconi, duo clerici acolythi perpetui, et quatuor pueri temporales, qui puniri, poni et amoveri valeant per decanum, cum ei videbitur expedire : qui omnes chorum et horas canonicas continuare habeant pro celebrandis et dicendis divinis officiis, prout inferius declaratur.
Item quod omnes supradicti in cibo et potu vitam habeant in communi et in eodem refectorio comedendo et vivendo in prandio et in cena, nisi eos notabilis infirmitas excusaret vel alia justa causa.
Item decanus coquum, hortolanum, fornerium et alios servitores necessarios et utiles pro se et dicto collegio ponere habeat et amovere, quando sibi videbitur expedire.
Item quod decanus in predictis omnibus supradictis de dicto collegio habeat et debeat providere, ut dictum est, decenter de communibus ecclesie predicte et collegii proventibus et omnia onera supportare et etiam distributiones per nos inferius declarandas solvere canonicis et aliis servitoribus ipsius ecclesie, quousque creator omnium Deus manum suam munificam ampliaverit taliter quod de bonis per nos, ut optamus, seu ipsos decanum et capitulum seu alios acquirendis possint pinguiores distributiones fieri et prebende aliter augmentari.
Item quod omnes canonici, presbiteri, et alii servitores ipsius ecclesie personalem residentiam et continuam faciant in eadem, nisi ex causa legitima necessaria seu honesta se haberent absentare. Quo casu, petita licentia a decano et capitulo, ipsi eam, prout sibi expediens vel utile videbitur, possint dare, pro uno tamen mense decanus solus, et pro duobus diebus in mense, decano absente vel ejus locum tenente, precentor dictam licertiam possit dare.
Item quod omnes intersint horis et servitiis diurnis pariter et nocturnis. Et ut hec libentius facere et continuare velint et valeant volumus quod quilibet ex dictis canonicis habeat annuatim et recipiat per modum distributionum quotidianarum in pecunia vel alia re equivalenti, donec aliter, prout optamus, ordinaverimus, duodecim libras turonensium parvorum, quilibet vero ex presbiteris sex libras turonenses, quilibet vero ex dyaconis sexaginta solidos, quilibet ex subdyaconis sexaginta solidos, quilibet ex clericis acolythis quadraginta solidos in monetis predictis recipiant ultra victum superius dictum.
Item quod de predictis summis pecunie satisfiat predictis omnibus per decanum in fine cujuslibet mensis pro rata. Si tamen quolibet mense solutiones hujusmodi non possent commode fieri, in mensem secundum nec ulterius, si necessitas aut utilitas evidens dicte ecclesie exegerit, prorogentur.
Item quia multum desideramus quod in dicta nostra ecclesia divinum officium augeatur et sollemniter celebretur, quia sepe timor amissionis lucri temporalis quamplures ad peragenda spiritualia excitat et inducit, idcirco volumus quod canonicus, etiamsi precentor vel sacrista existat, qui cessante infirmitate notabili, vel alias in negotiis ecclesie non occupatus, in matutinis in choro non interfuerit, duos denarios, in missa matutinali unum denarium, in missa majori unum denarium, et pro qualibet aliarum horarum, prima excepta, in quibus qui non interfuerit, unum denarium amittat, et de parte summe que sibi solvi debebit, ut dictum est, mense quolibet detrahatur. Presbiter vero si non interfuerit justa causa cessante, ut supra de canonicis dictum est, in matutinis unum denarium, in missa majori unum denarium, in vesperis unum denarium, in missa matutinali et aliarum horarum obolum amittat. Dyaconus in matutinis unum denarium, in missa matutinali obolum, in missa majori obolum, in vesperis unum denarium amittat. Subdyaconus vero in matutinis unum denarium, in missa matutinali obolum, in missa majori obolum, in vesperis denarium amittat. Clericus autem acolythus in matutinis obolum et in missa majori obolum amittat. Pro aliis horis et defectibus et etiam dyaconi et subdyaconi cum pueris puniantur arbitrarie per decanum vel, eo absente, per precentorem. Et si illud quod dicti presbiteri, dyaconi, et subdyaconi lucrabuntur quolibet mense non sufficeret ad penas, quas propter absentias et defectus suos incurrerint persolvendas, tantumdem deducatur de hoc quod lucrabuntur in mense vel in mensibus sequentibus. Si vero aliquis de predictis presbiteris, dyaconis, subdyaconis et clericis per mensem continuum vel ulterius, cum licentia tamen, absens fuerit, pro illo mense nichil amittat ultra hoc quod esset alias lucraturus, si presens fuisset et horis interesset. Et idem intelligimus si per duos dies vel plures continuos absens fuerit ab ecclesia et mensa, et de victualibus portionem non receperit aliqualem. Quicumque vero de predictis, cessante predicta causa vel necessitate corporali naturali, in matutinis ante finem psalmi Venite exultemus et in ultima lectione et ultima oratione et in omnibus horis ante finem primi psalmi et in oratione et missa ante finem introitus, et in elevatione corporis Christi, et in oratione ultima in choro presens non fuerit, hoc quod presens lucratus fuerat eum volumus amisisse.
Item quia consecrationem corporis et sanguinis Domini nostri Jhesu Christi speciale et singulare remedium et auxilium esse credimus firmiter animabus, nos ipsius mysterii affectantes participes existere dictum dominum papam et nos ipsos, idcirco volumus et statuimus quod omnes prebende predicte nostre ecclesie sacerdotales existant, ita quod quicumque factus fuerit canonicus ipsius ecclesie, si presbiter non fuerit, infra annum a die adepte possessionis pacifice prebende sue computandum se faciat et facere teneatur ad sacerdotium, si alias tamen fuerit etatis legitime, et interim, si etiam sufficientem etatem habuerit ad hoc, in dyaconum promoveri. Quod si facere neglexerit, justo impedimento vel rationabili causa cessante, ipso facto ipsum talem volumus et ex nunc decernimus id omne quod in dicta prebenda habuerat et sibi aliquatenus competierat amisisse et eo fore privatum absque ulla cause cognitione judiciaria ordinaria vel extraordinaria ac etiam delegata. Et idem intelligimus de precentore et sacrista predictis. Ita quod donec ipsi et alii canonici presbiteri fuerint, vocem non habeant in capitulo, nec distributiones recipiant, nisi prout ordo quem habuerint acquiret, videlicet quod donec fuerit subdyaconus, recipiat ut unus de clericis acolythis, et cum fuerit subdyaconus vel dyaconus, recipiat sicut est de talibus superius ordinatum. Volumus tamen quod decanus, si presbiter non esset tempore sue electionis, vocem habeat et alia exerceat que ad suum spectabunt officium per se vel alium anno primo, et omnia recipiat ad eum pertinentia ; proviso tamen quod infra annum, justo impedimento cessante, se faciat in presbiterum ordinari, prout est de aliis canonicis supra ordinatum.
Item volumus et obsecramus in Domino omnes tam canonicos quam alios sacerdotes dicte nostre ecclesie ut omni die ad hoc apto, si commode et honeste valeant, quilibet ipsorum missam habeat et debeat celebrare. Missas autem eis commissas in tabula seu cartello studeant celebrare. Quod nisi fecerint cessante causa legitima, per decanum corrigantur et puniantur.
Item quod per precentorem omni die sabbati scribatur in tabula seu cartello et ordinetur quod omni die, exceptis diebus dominicis et festis sollemnibus, tres misse pro mortuis specialiter celebrentur ad minus.
Item quod omnes canonici vicissim unus post alium sint hebdomadarii, qui missam majorem celebrent, omnes horas in choro incipiant et finiant, ex causa vero necessaria vel opportuna possint per alium de canonicis et de presbiteris hebdomadariis, quantum ad horas, officium hujusmodi exercere.
Item quod in festis sollemnibus et majoribus duplicibus decanus missam majorem cantet et officium faciat illa die et alias quandocumque placuerit sibi. In decani vero absentia precentor vel sacrista vicem ipsius tenebunt. Et si predicti decanus, precentor, et sacrista cessante causa legitima hoc facere recusaverint, emolumento careant quod essent in missis et in horis hujusmodi recepturi.
Item quod ex dictis duodecim presbiteris quatuor eligantur per decanum, qui sint hebdomadarii non perpetui, sed temporales, qui missas matutinales et alias cum nota celebrent, excepta missa majori, quam, ut predictum est, per canonicum, si fieri poterit, volumus celebrari et horas dici.
Item quod in dicta nostra ecclesia perpetuo misse et alia divina officia secundum morem et usum sancte romane Ecclesie et juxta ordinationem nostram celebrentur et fiant.
Item quod qualibet die mane pulsato ad primam, et ea dicta et cantata, celebretur in ipsa ecclesia per illum qui ad hoc deputatus fuerit una missa cum nota, in qua sint omnes presentes, ut dictum est supra, videlicet in die dominico de trinitate vel de die, die lune et mercurii pro defunctis, die martis et jovis et die sabbati de beata Maria, et die veneris de sancta cruce. Hoc autem intelligimus fieri, nisi ex causa rationabili vel necessaria cessaretur, prout decano vel capitulo faciendum videbitur.
Item quod omnibus diebus sabbati totius anni, exceptis quadragesime et adventus, celebretur totum officium de beata Maria, nisi festum duplex vel generale vel habens propria responsoria impediret vel aliud rationabile, prout videbitur expediens precentori vel canonico hebdomadario illius septimane.
Item quod cum dicta missa die sabbati et alie aliis diebus cum notis, ut supra dictum est, dici non poterunt, dicantur secrete per illos quibus commisse fuerint ; qui si in hoc deficiant, puniantur per decanum.
Item quod missa major et alie de quibus expediens decano videbitur semper cum dyacono et subdyacono indutis sacris vestibus celebretur, et quod tunc canonicus habeat celebrare, ut est superius ordinatum.
Item quod semper cum missa celebrabitur in majori altari vel in alio dicte ecclesie cum nota, due facule ardeant in altari. In majoribus vero festis duplicibus duo cerei ponderis quilibet unius libre de novo ponentur. In festis vero solemnibus quatuor cerei ardeant predicti ponderis ad minus. In aliis vero festivitatibus et semper in vesperis et matutinis provideatur de cereis, faculis vel candelis, prout decano et capitulo videbitur expedire.
Item quod in ecclesia sint ad minus tres lampades, que in missis, matutinis et vesperis accense sint, et una semper accensa sit die ac nocte continue.
Item quod in omnibus missis, nisi esset festum duplex vel pro defunctis, dicatur una specialis oratio, videlicet Deus omnium, pro domino nostro papa Johanne.
Item quod pro nobis alia specialis oratio, scilicet Omnipotens sempiterne Deus, miserere famulo tuo, etc. dicatur in missis predictis, excepta majori.
Item cum Deo placuerit ad se dictum dominum nostrum papam Johannem evocare, volumus et ordinamus ac precipimus quod in omnibus missalibus et martyrologiis ac kalendariis ecclesie nostre predicte et alibi, ubi videbitur expediens, ad perpetuam rei memoriam scribatur dies obitus ipsius domini nostri pape, et quod tali die, si commode fieri possit, alioquin alia sequenti proxima non impedita, perpetuis temporibus cum vigilia et officio totali defunctorum missa major sollemniter pro ejus anima specialiter celebretur.
Item quod eodem die omnes canonici, presbiteri, et alii servitores dicte ecclesie, si presentes fuerint, distributiones pecunie habeant duplicatas.
Item quod omnes presbiteri, undecumque venerint, qui illa die in dicta nostra ecclesia missam pro anima ipsius domini nostri pape voluerint celebrare, celebrent, et habeat quilibet eorum refectionem in prandio et ultra hoc sex denarios turonenses.
Item volumus quod post decessum dicti domini nostri pape in omnibus missis ceteris defunctorum una specialis oratio et specialis memoria per celebrantem in dicta ecclesia dicatur et fiat.
Item quod semel in die post comestionem a canonicis et aliis servitoribus dicte nostre ecclesie gratie reddantur, et dicatur ab ipsis psalmus De profundis, cum Requiem eternam et una oratio specialis pro anima ipsius domini nostri pape.
Item idem dici per omnia pro nobis et fieri etiam volumus que in quinque articulis supra proxime scriptis continentur, quandocumque Deo placuerit nos migrare ad eum. Psalmus vero De profundis cum una oratione communi post comestionem, et in missa oratio pro ambobus dicatur.
Item volumus quod quandocumque continget vel exiget necessitas quod una die misse cum nota debeant celebrari vel dici officium defunctorum, processiones fieri aliqua de causa vel alia debita et honesta per decanum et capitulum superius ordinata vel ordinanda, quod omnes tam canonici quam alii talibus intersint. Quod si facere cessante causa legitima recusaverint, per decanum et capitulum puniantur.
Item volumus quod pro omnibus defectibus et transgressionibus faciendis in dicta nostra ecclesia et collegio per quemcumque de quibus in presenti nostra ordinatione nulla pena vel penitentia statuta vel ordinata est, per decanum et capitulum, quandocumque et quotiescumque eis expedire videbitur, hujusmodi pena vel penitentia statuatur ; et eisdem decano et capitulo super illis volumus obediri.
Item volumus quod omnes canonici et presbiteri et alii servitores dicte nostre ecclesie in ea specialiter sint et stent in habitu mundo et integro et honesto, videlicet a vigilia Pasche incipiendo in missa usque ad vigiliam Omnium Sanctorum inclusive in superpelliciis tantum uniformiter factis, scilicet cum longis manicis, maxime de die.
Item quod canonici et presbiteri a festo Omnium Sanctorum incipiendo ad matutinas usque ad predictam vigiliam Pasche sint cum superpelliciis et cappa nigra de saya vel alio panno nigro ; que cappa sit usque ad pectus competenter aperta cum grandi capucio, et sit longa usque ad terram, et non habeat caudam acutam, sed in circuitu rotunda sit et equalis. Canonici vero, si voluerint, portare poterunt longiores et aumussias de feuvollis. Alii vero, scilicet presbiteri, dyaconi, subdyaconi, de alia pelle nigra a parte exteriori vel panno honesto portent, et chorum sic induti intrent, et stent in eo.
Item quod omnes, antequam divinum officium incipiatur, in ecclesia studeant esse presentes, et per hebdomadarium major pars per spatium competens exspectetur.
Item quod postquam chorum, ut predicitur, intraverint, inde non exeant quamdiu ibi dicetur et fiet divinum officium donec finitum fuerit et completum, nisi necessitate naturali vel alia justa causa.
Item quod omnes induti predicto habitu intrent ecclesiam cum ad horas venient vel ibi dicentur, et non aliter, et induti recedant habitu predicto. Dyaconi vero, subdyaconi, clerici acolythi, et pueri cum superpellicio esse poterunt sine cappa.
Item quod nullus predictorum tonsuram deferat angularem vel minus parvam. Quod si fecerit, per precentorem corripiatur, et si necesse fuerit, aliter puniatur per decanum.
Item quod nullus chorum intret sine caligis decentibus et sotularibus presertim de die, nec de nocte sine sotularibus, vel patinis tempore hyemali vel bottis.
Item ut canonici et omnes servitores dicte nostre ecclesie bona que agent, propitio Deo, per incautam custodiam, procurante inimico humani generis, non amittant, monemus et hortamur omnes in Domino et singulos ut continenter et caste vivere studeant universi, presertim in sacris ordinibus constituti, ad aleas vel taxillos non ludant, nec ludis hujusmodi intersint, nec tabernas aut loca suspecta frequentent. Quod si fecerint, per decanum et capitulum, prout culpa exiget, corrigantur et puniantur. Vestes deferant honestas in habitu et colore, prout decet statum ordinis clericalis ; sotulares consutitios non deferant, sed per omnia in pace et caritate continua studeant gratum Deo et beate Marie obsequium interius et exterius exhibere.
Item ordinamus quod officium precentoris sit officiare in ecclesia per se vel per alium qui refutare non valeat. Ordinare etiam habebit de cantoribus, qui psalmos ab utraque parte chori incipient, prout in cantu necessarium fuerit, in missis et horis canonicis, in tabula vel cartello scribere et in choro ponere qualibet die sabbati, et ibi ordinare de illis qui in ipsa septimana missas celebrabunt, ut supra dictum est, legent et cantabunt, et etiam punctare vel scribere absentias omnium servitorum, et referre et notificare decano in fine cujuslibet mensis dictas absentias, pecunias quas pro anniversariis dari vel assignari continget levare et accipere et inter presentes dividere juxta ordinationem legantis, decani et capituli. Et predicta jurabit dictus precentor decano et capitulo facere per se vel alium de ecclesia, qui jurabit etiam eo modo fidelitatem et quantum commode poterit diligenter et sine fraude premissa facere, cessante odio, amicitia vel favore.
Item volumus quod dicto precentori in hiis que in ecclesia et choro ex suo officio ordinabit et precipiet ab omnibus pareatur, nisi causa rationabilis obstaret.
Item quod dictus precentor ultra prebendam suam pro labore suo et officio habeat centum solidos turonenses annuatim sibi solvendos per decanum duobus anni terminis, videlicet in festis Paschatis et Omnium Sanctorum.
Item volumus quod si dictus precentor officium suum predictum negligenter ageret, nisi ad monitionem decani et capituli se emendare voluerit, per substractionem dicte summe centum solidorum vel partis illius vel gravius, si culpa exigeret, prout decano et capitulo videbitur, puniatur. Et idem fieri volumus de sacrista.
Item quod officium sacriste sit libros, calices, cruces simplices, vestimenta sacerdotalia, et alia ornamenta ecclesie que sibi tradentur custodire, et de omnibus necessariis circa servitium ecclesie curare et providere pro horis nocturnis et diurnis, et alias quandocumque necessarium fuerit, tempore congruo campanas pulsari facere, oblationes quascumque recipere et conservare, et de hiis in fine cujuslibet mensis vel septimane, si decanus voluerit, rationem reddere et assignare integre dicto decano et tradere sine fraude. Et quod predicta, quantum poterit commode, fideliter faciet prestet dicto decano corporale juramentum.
Item volumus quod dictus sacrista habeat centum solidos turonenses in duobus terminis anni solvendos sibi, ut de precentore est dictum.
Item volumus quod dicto sacriste in campanis pulsandis et aliis omnibus que spectabunt ad suum officium a dyaconis et aliis servitoribus pareatur.
Item volumus quod in quolibet generalium capitulorum inferius ordinandorum sacrista predictus teneatur exhibere decano et capitulo libros, calices, et alia que sibi tradita fuerint custodienda, de quibus fieri volumus inventarium cum sibi tradentur ; et si quid per incuriam vel negligentiam vel per factum ipsius sacriste vel culpam amissum fuerit vel destructum, dictus sacrista de proprio emendare et restituere teneatur. Quod si facere noluerit, juxta ordinationem decani et capituli per ipsos custodia ipsa alii committatur, et ipse sacrista compellatur ad satisfactionem plenarie faciendam, prout eisdem decano et capitulo videbitur faciendum, et cum satisfecerit restituatur sibi custodia predictorum, et quod interim provideatur arbitrarie de summa dictorum centum solidorum illi cui dicta custodia fuerit commissa.
Item volumus quod uno die in qualibet septimana, videlicet die mercurii, vel alio die, si illo commode vacare non possent, per decanum et canonicos, dicta missa matutinali, capitulum congregetur ad sonum campane ac teneatur per eosdem, in quo tractatum habeant de negotiis et utilitatibus dicte ecclesie et necessitatibus quibuscumque, ita tamen quod ipsis congregatis ante omnia dicant psalmum De profundis cum Requiem eternam, Pater noster, et tres orationes, scilicet Deus qui inter apostolicos sacerdotes, Deus venie largitor, et Fidelium Deus, pro cunctis fidelibus defunctis, et in ea sedeant et in agendis procedant, prout sibi Dominus ministrabit.
Item volumus et concedimus eisdem decano et capitulo quod arcam communem habeant et sigillum, in qua arca teneantur et reponantur sigillum ipsum, instrumenta, carte et littere, privilegia, scripture, thesaurus, et alia de quibus decano et capitulo videbitur expedire, que ponatur in certo loco per eosdem ; et in ipsa arca sint tres claves, quarum unam teneat decanus, et aliam precentor uno anno et sacrista alio vicissim, tertiam vero unus de aliis canonicis per capitulum annis singulis eligendus ; et quod nullus tres omnes claves predictas aut duas simul tenere presumat, nec cum sigillo predicto communi aliquid sigillare, nisi de scientia et consensu decani et capituli vel majoris partis et sanioris ejusdem.
Item volumus quod per decanum predictum precentori predicto, sacriste, canonicis, presbiteris et aliis servitoribus dicte ecclesie provideatur de pane, qui fiet de blado, et vino proveniente ex redditibus, proventibus, terris ac vineis ipsius ecclesie, ita quod omnes de eodem pane sufficienter et de eodem dolio vini ac eadem pitancia fruantur et ipsis provideatur, canonicis vero aliquantulum quam presbiteris pinguior portio de pitancia assignetur, dyaconi vero et subdyaconi et alii servitores portione que eis prestabitur contententur. Volumus tamen quod ille qui ad hoc ministrandum et dividendum per decanum deputatus fuerit equaliter, ut melius poterit, secundum personarum equalitatem pitanciam dividat cessante fraude, odio vel favore, et hoc teneatur jurare.
Item volumus quod provideatur diebus dominica, martis et jovis, si in eis carnes comedantur, de carnibus mutoninis vel bovinis vel porcinis competenter in prandio et in cena, diebus vero lune et mercurii de eisdem carnibus. Ipsis autem diebus lune et mercurii, veneris et sabbati in cena providebitur de caseo competenti. Dictis autem diebus veneris et sabbati et vigiliis jejunalibus in prandio de recentibus piscibus vel salsis, si commode inveniantur, et in defectu piscium ova et caseus ministrentur. In quadragesima vero ministrabuntur duo pulmenta et de piscibus, ut supra dictum est. Et provisiones hujusmodi fiant juxta ordinationem et arbitrium decani et capituli et etiam ministrentur pueris. Illis autem jejunare non valentibus ministretur panis et vinum ultra refectionem communem.
Item quod illi qui extra refectorium comedere voluerint cessante infirmitate notabili, cum causa tamen rationabili, panis et vinum dumtaxat ministrentur in quantitate quam decanus et capitulum ordinabunt. Infirmantibus autem dabitur portio quam essent in refectorio accepturi vel aliud equivalens, prout infirmitatis qualitas exposcet.
Item quod in festis Natalis Domini, sancti Stephani, Circumcisionis Domini et Epiphanie, ac dominica in quinquagesima, necnon in Resurrectionis dominice cum die sequenti, Ascensionis Domini, Pentecostes, Corporis Christi, nativitatis beati Johannis Baptiste, apostolorum Petri et Pauli, Omnium Sanctorum, ac quatuor beate Marie virginis festivitatibus, in prandio portio carnium et piscium augmentetur juxta ordinationem decani et capituli. Nolumus autem quod die lune et die martis ante quartam feriam cinerum carnes sed cibaria quadragesimalia eis administrentur, nec in refectorio per aliquem comedantur.
Item quia decanus in omnibus, ut predictum est, ut subsequitur providebit et providere habebit, volumus et ordinamus quod ab omnibus tam canonicis quam aliis sibi in omnibus licitis et honestis, utilibus et necessariis per omnia pareatur, et quod distributiones quotidianas libere recipiat insistendo negotiis ecclesie et in ea personaliter etiam residendo.
Item volumus, concedimus et ordinamus quod ipse decanus liberam administrationem habeat omnium et singulorum reddituum, obventionum, bonorum et rerum dicte ecclesie et collegio datorum et concessorum et etiam concedendorum ac acquirendorum per nos vel quemcumque seu quoscumque in futurum per se vel alium seu alios suo et capituli nomine, et omnes redditus et proventus, emolumenta quecumque levet et percipiat, congreget et conservet, arrendet et vendat. Alienationem tamen bonorum immobilium sibi penitus interdicimus.
Item si contingeret quod pro victualibus vel propter aliam necessitatem inevitabilem seu dampnosam vel evidentem utilitatem ipsius ecclesie et collegii oporteret vel expediret sumi mutuum vel ecclesiam obligari, et notum esset capitulo quod decanus non haberet de communi unde posset illi necessitati vel utilitati providere, nolumus quod decanus illi necessitati providere teneatur donec capitulum consenserit in obligatione facienda vel mutuo contrahendo. Et idem intelligimus de quibuscumque aliis necessitatibus, quibus ad providendum ipsum decanum ultra facultates communium reddituum capituli nolumus obligari seu teneri.
Item volumus et ordinamus quod dictus decanus quolibet anno in capitulo generali, quod fieri et teneri volumus anno quolibet per dictos canonicos die mercurii post festum Omnium Sanctorum, nisi illa die fuerit festum animarum, et tunc in sequenti die mercurii post festum animarum, et absentes vocari, si infra diocesim Avinionensem seu in certo loco et noto capitulo extiterint, et non extra, ante diem predictam, et si non venerint, minime expectentur, ostendat et rationem reddat per se, et cum absens fuerit extra diocesim sine malitia, per alium de administratis et receptis per eum anno illo. Et si reperiatur quod ipse decanus expensas inutiles vel nimium excessivas in notabili quantitate et in negotiis ad ecclesiam non pertinentibus fecerit anno illo, ad arbitrium capituli vel majoris partis ejusdem, considerata qualitate negotiorum et temporum, per eum satisfiat, super quibus expensis faciendis ejus conscientiam oneramus.
Item volumus quod aliud capitulum generale fiat die mercurii post festum Resurrectionis Domini, si commode fieri valeat, ut de alio dictum est ; in quorum quolibet tractatus habeatur diligens de reformandis et ordinandis tam spiritualibus quam temporalibus que necessaria vel expedientia vel utilia videbuntur, et quod si ad hec agenda non sufficiat illa dies mercurii, teneatur capitulum ipsum alia die sequenti vel pluribus, si expedire videbitur decano et canonicis supradictis.
Item quod quicquid per decanum vel ejus vicegerentem, canonicum tamen ipsius ecclesie, et capitulum vel majorem partem et saniorem ipsius fuerit in dictis capitulis definitum, statutum, seu modo quolibet, honeste tamen et laudabiliter, ordinatum, debeat ab omnibus et singulis ipsius ecclesie et collegii firmiter observari ac si nunc per nos fuisset ordinatum, donec per eosdem decanum et capitulum mutatum fuerit in totum vel in parte seu etiam revocatum ; ita tamen quod per illa statuta effectui presentis nostre ordinationis nullum prejudicium generetur, nisi esset evidens utilitas ipsorum seu ecclesie vel necessitas. Quo casu omnes et singuli canonici de dicto capitulo vel major pars ac sanior hoc asserere et affirmare habeat per proprium juramentum.
Item volumus et ordinamus quod resta que omnibus et singulis pro omnibus servitoribus et ministris superius deputatis et deputandis et quibuscumque expensis et oneribus impositis et imponendis integraliter persolutis contigerit superesse in thesauro ecclesie predicte una cum pecunia que supererit, propter absentias illorum qui horis officiis divinis non intererint, juxta ordinationem nostram predictam, applicentur in necessitatibus emergentibus ac in redditibus acquirendis convertenda ; quod tam de ipsis quam de aliis quibuscumque thesauro ipsius ecclesie deputatis et deputandis canonici aut aliqui alii ipsius ecclesie ministri nullatenus audeant inter se dividere aut sibi vel alii appropriare, in usus alios quam supra dictum est ipsam pecuniam vel aliquid aliud convertendo. Qui vero tradendo vel recipiendo vel retinendo contrarium fecerit, duplum infra mensem a die monitionis decani computandum restituere teneatur. Quod si non fecerit, ab officio et beneficio eum decernimus ipso facto fore suspensum quousque de duplo hujusmodi thesauro ipsius ecclesie plenam satisfactionem impenderit.
Item volumus quod de illis que acquirentur de predictis vel aliis medietas thesauro applicetur, et alia medietas cedat in augmentum decanatus, precentorie, sacristie, ac prebendarum ipsius ecclesie juxta ordinationem superius expressam.
Item volumus quod cum aliqua bona fuerint acquisita que ad hoc augmentandum sufficiant, quod ante omnia in festis sollemnibus et duplicibus supradictis et duodecim apostolorum et aliorum duplicium constituendorum per nos vel per decanum et capitulum supradictos distributiones omnium servitorum ecclesie duplicentur, et donec illud fieri possit, volumus quod pecunia que proveniet de dictis absentiis in dictis festis duplicibus expendatur dividenda inter presentes secundum quod summa ipsius pecunie sufficiet.
Item volumus quod decanus, ut supra dictum est, unam vocem habeat, que pro duabus reputetur et habeatur, et duas prebendas recipiat, et de omnibus ut duo canonici secundum ordinationem nostram predictam. Et ultra hoc volumus quod ipse decanus habeat et recipiat de bonis communibus quadraginta libras turonenses annuatim in duobus terminis, videlicet in festo Omnium Sanctorum et Pentecostes ratione decanatus sui predicti.
Item volumus quod canonici sine decano vel ejus vicegerenti seu vicario, quem deputare valeat quandocumque et quotiescumque voluerit loco sui, canonicum tamen ipsius ecclesie, capitulare non valeant nec aliqua circa statum ecclesie ordinare, nisi evidens necessitas vel utilitas in decani et vicarii sui absentia hoc deposcat, vel nisi malitia evidens decani vel ejus locumtenentis appareret.
Item volumus et precipimus quod singuli decani, precentores, sacriste et canonici qui pro tempore fuerint in sua nova creatione et receptione in capitulo habeant et teneantur jurare et jurent ad sancta Dei evangelia corporaliter per eos tacta manibus suis se observaturos pro posse inviolabiliter omnia et singula in presenti nostra ordinatione contenta et ab aliis facere observari prout ad eos pertinebit, necnon bona, jura et libertates ipsius ecclesie conservare et procurare, ac deperdita et alienata, si que fuerint quandocumque, ad jus et proprietatem ipsius ecclesie reducere ac pro viribus revocare, ac se servaturos etiam constitutiones et statuta per nos vel dictum decanum et capitulum vel alium seu alios ad hoc potestatem habentes factas legitime ad utilitatem dicte ecclesie vel augmentum cultus divini et servitii et etiam faciendas. Et idem jurabunt presbiteri, dyaconi, et subdyaconi, clerici et acolythi se servaturos pro viribus, secundum quod ad eos pertinebit, in eorum nova institutione decano et capitulo supradictis. Et quod de juramentis hujusmodi fiat scriptura publica vel alia, prout expediens videbitur decano et capitulo, que penes ipsos decanum et capitulum perpetuo remaneat et custodiatur diligenter. Et nullus de dictis beneficiandis aliquid de bonis ipsius ecclesie recipiat, donec predictum prestiterit juramentum.
Item quia multum desideramus videre quod in dicta nostra ecclesia sint persone secundum cor nostrum Deo laudabiliter servientes, idcirco collationem decanatus, precentorie, sacristie, canonicatuum et prebendarum, ac beneficiorum omnium predictorum, necnon institutionem et destitutionem decani, precentoris, sacriste, canonicorum et aliorum beneficiatorum qui pro tempore fuerint, cum et quotiens opus fuerit, nobis pleno jure reservamus ac etiam retinemus quamdiu vitam duxerimus in humanis.
Item volumus quod post decessum nostrum, quotiescumque dictum decanatum vacare continget, electio decani ad capitulum pertineat ad tres menses a die notitie obitus decani in dicta nostra ecclesia continue computandos, vel alterius cujuscumque vacationis. Qui decanus de canonicis eligatur, si ibi inveniatur ydoneus; alioquin undecumque. Quod si infra tres menses predictos ejusdem decani electio non fuerit per decanum celebrata, eo ipso ad presbiteros dicte ecclesie ea vice devolvatur potestas eligendi decanum de canonicis dicte ecclesie, si ydoneus repertus fuerit, per unum mensem : qui si infra dictum mensem non elegerint, ad episcopum Avenionensem, qui erit pro tempore, devolvatur potestas, qui ea vice solum cum consilio peritorum infra unum mensem alium continuum sequentem a tempore notitie debeat providere de canonico dicte ecclesie, si inveniatur ydoneus. Alioquin undecumque.
Item volumus quod nominatio et presentatio ad precentoriam, sacristiam, ac canonicatus et prebendas predictas quotiescumque et quandocumque post decessum nostrum vacare contigerit, ad heredem vel heredes nostros vel illum seu illos cui vel quibus hoc concesserimus, etiamsi laici existant, pertineat, et eis concedimus et ordinamus et ad eum vel eos spectare volumus ; ita quod decanus, si ibi fuerit, et capitulum, vel capitulum per se decano deficiente presentatos, ydoneos tamen, ad dicta officia et canonicatus et prebendas per dictos heredem vel heredes vel alios quibus hoc concesserimus recipere possint, habeant, et teneantur et in corporalem possessionem inducere et de dictis officiis providere et de canonicatibus et prebendis investire, stallum in choro et locum in capitulo cum plenitudine juris canonici assignare, et alia facere et assignare que ad hec necessaria fuerint, seu etiam opportuna.
Item volumus et precipimus dictis heredi vel heredibus nostris vel aliis quibus hoc concesserimus, et super hoc eorum conscientias oneramus, quod ad dictas precentoriam, sacristiam, canonicatus et prebendas personas sufficientes et ydoneas nominent et presentent et quod ipsi hoc facere habeant, debeant et teneantur. Quod nisi, ut predictum est, facerent, precipimus decano et capitulo ipsius ecclesie, qui erunt pro tempore, quod alium nisi sufficientem et ydoneum non recipiant nec recipere teneantur.
Item volumus quod si heres vel heredes nostri vel alii predicti, infra tempus debitum, ad officia et canonicatus et prebendas, cum vacabunt, ydoneas personas, ut premittitur, non presentaverint, per decanum et capitulum provideatur illa vice de personis ydoneis infra unum mensem, legitimo impedimento cessante ; post mensem vero ad presbiteros dicte ecclesie per unum mensem, et post ipsum mensem ad dictum episcopum Avinionensem ea vice provisio hujusmodi devolvatur.
Item volumus quod collatio et provisio presbiteratuum, dyaconatuum, subdyaconatuum et clericatuum dicte ecclesie et ad eos personarum institutio pertineat et per decanum et capitulum fiant intra menses de personis dicte ecclesie, si ydonee reperiantur ibidem, alioquin undecumque. Quod si infra dictum terminum, cessante justo impedimento, per eosdem decanum et capitulum, ut predicitur, provisum non fuerit, ad decanum, precentorem, et sacristam solos vel duos ipsorum, si tertius presens non fuerit, ea vice hujusmodi provisio devolvatur, qui infra unum alium mensem continue computandum debeant providere, alioquin solus ea vice debeat providere.
Item quod ad electionem decani omnes canonici absentes in diocesi Avinionensi in loco certo et noto capitulo existentes, et non alibi, vocari debeant, et per quatuor dies a tempore vacationis computandos solummodo expectari. Et idem fieri volumus in aliis negotiis in quibus erit necessarium eos vocare. Sed in hiis nonnisi per biduum expectentur.
Item damus et concedimus dicte ecclesie nostre de Villanova et collegio, ecclesiam ipsam dotando, in dotem et peculium edificia, redditus, bona, res inferius designandas ; que quidem si ad predicta non sufficiant solvenda vel facienda ut superius continetur, et omnia onera incumbentia supportanda, volumus et ordinamus quod per nos et heredes et successores ac executores nostros augmententur, perficiantur, et compleantur integre et abundanter et sine diminutione quacumque. Et ad hoc nos, heredes et successores nostros, et bona nostra omnia mobilia et immobilia et per se moventia, actiones et jura, et nomina ac debita ubicumque existentia, et quocumque nomine censeantur, specialiter et ex certa scientia obligamus, hypothecamus, et esse volumus valide et specialiter obligata. Et hanc obligationem omnium bonorum nostrorum durare volumus et intelligimus quousque bona et res inferius contenta et data dicte ecclesie nostre firma, rata, firmata, et ratificata eisdem ecclesie et collegio fuerint et ab omni impedimento amortisationis et litis exonerata, et etiam quousque omnia et singula supradicta per nos ordinata legitime fuerint assignata, perfecta et completa.
Item in primis damus et concedimus dicte ecclesie nostre Beate Marie de Villanova et collegio ibidem per nos ordinato unum hospitium nostrum quod fuit Petri Lombardi hostalerii.
Item viridarium nostrum seu hortum magnum ecclesie Sancti Pontii cum hospitiis nostris eidem viridario contiguis.
Item damus omnia casalia, census, loqueria, et alia deveria que habemus in dicto loco Villenove, exceptis duobus magnis hospitiis nostris et viridario magno eisdem hospitiis contiguo.
Item unam vineam nostram magnam cum terris et olivetis sibi vicinis, que sunt prope fontem Montis alti.
Item unam aliam vineam nostram magnam que est juxta oratorium seu crucem Montis alti.
Item quoddam nemus nostrum prope castrum de Angulis.
Item omnes redditus, servitia, census et bona per nos acquisita in pertinentiis dicti loci de Villanova, de Angulis, a quodam vocato Cabessa et Bertrando Arnaldi et Moteta et ab aliis quibuscumque, in quibuscumque rebus consistant.
Item omnes vineas, terras, nemora, possessiones et redditus per nos acquisita apud Pontem Sorgie et in ejus pertinentiis a Johanne Bocassii et aliis quibuscumque.
Item unam vineam nostram quam habemus in territorio Novarum.
Item redditus nostros, census, tasquas, domos, et omnia bona per nos acquisita in castro Aramonis et ejus pertinentiis a decano de Mestraga et fratribus et Bertrando Baconis domicellis et aliis quibuscumque.
Item terras, vineas et possessiones per nos acquisitas in territorio castri de Remolinis a Raymundo Rostagni et aliis quibuscumque.
Item totum factum, domos, et terras, redditus, et possessiones per nos acquisitas in castro de Theziers et ejus pertinentiis a Stephano de Sancto Quintino, domicello, et aliis.
Item terras, vineas et redditus per nos acquisitos in territorio de Volobrica a Guillelmo Guigonis.
Item unum mansum apud Bellamgardiam, Arelatensis diocesis, cum omnibus dominiis et pertinentiis per nos acquisitis a Jacobo Radulphi, de Bellocadro.
Item mansos, hospitia, terras, possessiones, et alia omnia per nos acquisita apud Arelatem et ejus pertinentias in loco vocato en Bagnoles, in Camargiis, a Raymundo Bergonhon et ejus uxore, in loco vocato al Portalas ab eisdem et aliis quibuscumque. Que omnia et singula superius contenta, nominata et expressata, prout in instrumentis emptionum et acquisitionum omnium et singulorum predictorum latius et plenius continetur, ac omne jus levandi et sibi applicandi ea omnia et singula, salvis et retentis nobis inferius expressatis, ad honorem Dei et beate Marie virginis et totius celestis curie, augmentum divini cultus, eisdem ecclesie et collegio donamus, tradimus, et concedimus perpetua donatione et irrevocabili inter vivos, necnon foriscapia et laudimia cum toto dominio quod nobis competit et competere potest quomodolibet in predictis et singulis predictorum, et omne jus quod habemus et habere debemus et nobis competit quoquo modo cedimus et transferimus in ecclesiam, collegium et capitulum supradictos, de jure, dominio et proprietate que habemus et habere debemus in predictis et singulis predictorum penitus nos exuentes, dictam ecclesiam, capitulum et collegium investimus de ipsis et singulis predictorum, et in plenam juris et facti possessionem seu quasi premissorum et ipsum capitulum inducimus et constituimus per presentes, cedentes dicto capitulo et irrevocabiliter transferentes in eum omnia jura omnesque actiones, petitiones, defensiones reales, personales, mixtas, utiles et directas, nobis competentes et competituras in predictis omnibus et singulis adversus quascumque personas actione ipsorum ; de quibus quidem juribus et actionibus ac petitionibus ipsum capitulum et actorem facimus et constituimus, ut supra dictum est, sine fine ; et amodo liceat dicto capitulo et omnibus aliis et singulis qui causam habebunt ab eodem predicta jura, tascas, laudimia, census, foriscapia, agraria et tenementa, necnon possessiones et proprietates supradictas, et alia que intendimus emere, acquirere, et edificare et donare dicto capitulo percipere et apprehendere tanquam sua, ac si nunc specificata fuissent.
Retinemus tamen expresse nobis in dicta donatione et contentis in ea, quamdiu vixerimus in humanis, quod pro dictis bonis et juribus per nos dicte ecclesie nostre donatis et in futurum donandis possimus per nos vel alios agere, expedire, defendere in judicio et extra pro nostre libito voluntatis, dictaque bona et jura per nos et alios ministrandi et fructus et ipsorum bonorum proventus et jurium levandi et percipiendi et dicto collegio providendi, sic et prout nostre placuerit voluntati et nobis videbitur faciendum. Hanc autem ordinationem sic salubriter Dei gratia de licentia predicti domini nostri pape, ut supra dictum est, per nos factam, ut premittitur, ad Dei laudem et gloriam ac beatissime virginis Marie gloriose et ecclesie prefate decorem perpetuis durare et valere temporibus et robur incommutabilis firmitatis volumus et cupimus obtinere. In quorum omnium premissorum fidem et testimonium requirimus vos magistros Geraldum de Lalo et Johannem Durandi, auctoritate apostolica publicos notarios, ut de presenti nostra ordinatione et contentis in ea faciatis unum, duo, tria aut plura publica instrumenta.
Quam ordinationem legi et publicari fecimus per eosdem notarios coram nobis et testibus infrascriptis et eorumdem notariorum subscriptionibus et signis jussimus roborari ; nostrumque sigillum in pendenti presenti instrumento seu litteris ad perpetuam rei memoriam et majorem roboris firmitatem duximus apponendum, volentes et expresse consentientes quod nostro dicto sigillo apposito vel non apposito durante vel non durante nichilominus presenti instrumento fides plenaria exhibeatur tam in judicio quam extra et perpetuis temporibus tribuatur.
Actum et datum in hospitio nostro Villenove, Avinionensis diocesis, die sabbati septima mensis augusti, anno Domini MCCCXXXIII, indictione prima, pontificatus prefati sanctissimi patris et domini nostri domini Johannis divina providentia pape XXII anno decimo septimo, presentibus venerabilibus viris dominis Genselino de Cassagnies, Biterrensis, Olivario de Sergetto, Pictavensis ecclesiarum canonicis, domini pape capellanis, et ipsius sacri palatii causarum auditoribus, Guillermo de Rupe, archipresbitero de Briva, Lemovicensis diocesis, magistris Johanne Pictoris de Masseriis, canonico ecclesie Sancti Petri de Masseriis, Remensis diocesis, et Johanne Dominici, clerico Veturrensis [?] diocesis, testibus ad premissa vocatis specialiter et rogatis.
Et ego Johannes Durandi, Albiensis diocesis, sacrosancte romane Ecclesie auctoritate publicus notarius, premissis omnibus et singulis una cum magistro Geraldo de Lalo, notario, et testibus suprascriptis presens fui, et suprascriptam ordinationem et omnia et singula in ea contenta ad mandatum reverendi patris et domini domini Arnaldi, divina gratia Sancti Eustachii dyaconi cardinalis, et requisitionem legi et publicavi, et de ipsis omnibus et singulis publicum instrumentum in notam recepi, et in hanc publicam formam redegi, manuque mea propria scripsi, et signo meo solito quo instrumenta consigno publica et nomine roboravi in testimonium omnium premissorum sub anno, die, indictione, loco et pontificatu predictis.
Et ego Geraldus de Lalo de Monte viridi, clericus Sancti Flori diocesis, publicus apostolica auctoritate notarius, premissis omnibus et singulis una cum magistro Johanne Durandi, notario, et testibus suprascriptis presens fui, meque presenti publico instrumento ad requisitionem reverendi in Christo patris domini Arnaldi, Sancti Eustachii dyaconi cardinalis subscripsi, et signo meo solito quo instrumenta consignare consuevi publica signavi in testimonium premissorum sub anno, die, indictione, loco et pontificatu predictis ».
Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam nostrarum confirmationis, suppletionis, voluntatis et concessionis infringere, vel ei ausu temerario contraire. Si quis autem hoc attemptare presumpserit, indignationem omnipotentis Dei et beatorum Petri et Pauli apostolorum ejus se noverit incursurum.
Datum Avinioni, X kalendas novembris, pontificatus nostri anno decimo octavo.
Informations
Acte
aposcripta
admin
(CIHAM (UMR 5648)), dans
APOSCRIPTA database
APOSCRIPTA database – Lettres des papes, dir. J. Théry, CIHAM/UMR 5648, éd. électronique TELMA (IRHT), Orléans, 2017 [en ligne], acte n. 20096 (aposcripta-83), http://telma-chartes.irht.cnrs.fr/aposcripta/notice/20096 (mise à jour : 03/06/2020).