Général
-
Jean XXII (1316-1334)
-
L'évêque de Strasbourg, Jean
-
circa 1321
-
Titre, général (littere gratiose, cum filo serico)
-
Ex archivo inquisitionis Carcassonensis, Bal. pièce non retrouvée. — Baluze ajoute: «Vide Extravagantem Ratio recta, de religiosorum domibus, et Odoricum Raynaldi, anno 1321, § 19.»
-
Ici reprise d'Étienne Baluze, Guillaume Mollat, Vitae paparum Avenionensium. Nouvelle édition revue d'après les manuscrits et complétée de notes critiques, Paris : Letouzey et Ané, 1914-1922, III, n. LXVI, p. 353-356 [en ligne].
-
Johann Christian Lünig, Continuatio spicilegii ecclesiastici des deutsche Reichs-Archiv, Leipzig, 1720, p. 710-711 (datée de 1321).
-
Io. Laurentii A. Mosheim, De beghinardis et beguinabus commentariis, Leipzig : in Libraria Weidmannia, 1790, p. 630-632, « e cod. ms. Helmstad » « Anno 1318 vel anno post scripta videtur ».
-
Christoph Ulrich Hahn, Geschichte der Ketzer im Mittelalter, Stuttgart, 1847, p. 789-790.
-
Epistola ad Joannem, episcopum Argentoratensem, adversus beguinas.
-
Johannes episcopus, servus servorum Dei, venerabili fratri Johanni, episcopo Argentoratensi, salutem et apostolicam benedictionem.
Lecte coram nobis et fratribus nostris tue fraternitatis littere continebant quod in tua dyocesi et in pluribus Alamannie partibus in copiosa multitudine mulieres Beguine communiter nominate, quarum alique illius calliditate deluse, qui ut fallat semper invigilat, singularem ab aliis vivendi modum et habitum assumentes, seque de paupertatis extreme mendicitate jactantes, sub ementite sanctitatis specie datis in commotionem pedibus, et licentie ac luxui laxatis habenis, de locis ad loca discurrunt, et ut feda membra fedo correspondeant capiti; unum sibi ejusdem secte ydolum erigentes, se illi velut capiti, ut a vertice ad plantam pedis non sit in eis sanitas, subjecerunt, et ad inauditam prosilientes audaciam, de summa trinitate, de sacramentis, de articulis fidei et obedientia Ecclesie in injuriam suam et in scandalum fidelium et vacillationem simplicium animarum temere disputare presumunt, et quia juvat suo magis errore perire quam aliena persuasione proficere, contemnunt prelatorum suorum obedientie subjacere, nominantes se pueros vel sorores liberi spiritus et voluntarie paupertatis. Hujus etiam vie et vite nonnullos professores viros invenisse te in tua dyocesi prelibate littere denotabant se Begardos vulgariter sive pueros vel fratres liberi spiritus nominantes: qui non attendentes quod qui seminat iniquitatem, metet mala, et virga ire consummabitur, mulieres ipsas in premissa dementia nutriunt, instruunt et defendunt. Innuebant insuper eedem littere preter prescriptam prophanam sectam esse mulieres alias laudabilis status in dyocesi et partibus prelibatis in excessiva copia, quasi ducentarum millium numerum excedentes, aliquas clari, aliquas nobilis, alias mediocris et alias humilis status, que nomen Domini non recipientes in vanum, nec aliud agentes aliud simulantes, honestum et humilem habitum, si dici debeat habitus, deferunt, sed per virtutum et exemplarium actionum ornamenta percurrunt, et carnalibus spurcitiis dato repudio, integritatis sponso perpetuam continentiam devoventes, honestis prelatorum suorum exhortationibus obediunt et preceptis; quarum alique licet proprias, alique parentum, alique locatas cum familia inde honesta domos inhabitent, alique vero rerum cogente defectu simul in eadem domo ad majorem mutue castitatis observantiam commorentur, nichilominus tamen vitam moribus et conversatione prestantes, seminare de benedictionibus annitantur in terris quod cum fructu multiplici colligere valeant in supernis. Verum, sicut in prefatis tuis inseruisti litteris, sunt nonnulli prelati et rectores ecclesiarum diversarum dyocesum, qui non discernentes inter bonam vitam et reprobam, ac frumenta non excutientes a paleis, occasione constitutionis nove posite sub titulo de statu monachorum libro septimo, que incipit Cum de quibusdam mulieribus, etc., tam mulieres primas, que superstitiose, quam secundas, que laudabiliter vivunt, eadem sententia ferientes, illas et illas indifferenter reprobant et indiscreta animadversione condemnant, cogentes bonas sicut et malas humilitatis deponere habitum et assumere secularem; per quod, preter animarum pericula, dissensiones et odia gravia bellorumque semina per indiscretam interpretationem constitutionis ejusdem indubitanter dubitas paritura. Adjecisti preterea in litteris prelibatis quod dicti prelati et rectores, occasione premissa, reclusas etiam mulieres e reclusoriis, in quibus circa quinquaginta annorum spatia laudabiliter permanserunt, ejiciunt et eas seculariter vivere cum gravi fidelium scandalo et turbatione compellunt. Quare tu, de animarum commissi tibi populi salute sollicitus, declarationem nostram super constitutione predicta, ut scias quid circa hoc in tua civitate et dyocesi observare habeas, instanter et humiliter postulasti. Nos igitur indigne ferentes inter hujusmodi personas differentiam non haberi, ac volentes ut eisdem periculis, dissensionibus et odiis, bellorumque fomitibus, auctore Domino, aditus obstruatur, auctoritate apostolica declaramus personas illas utriusque sexus, que vitam ducentes illecebrem, et sub ementita sanctitate vagantes, in tam arduis disputationibus fidei contra sacrorum canonum precepta se ingerunt, se pueros et fratres seu sorores liberi spiritus nominantes, dicte constitutionis sententie subjacere ipsasque tam per constitutionem ipsam quam per quamlibet aliam super hoc editam decrevimus coercendas et mediante justitia puniendas, tuam, quam circa exterminationem dictorum errorum et errantium habuisti, sollicitudinem dignis in Domino laudibus commendantes. Mulieres vero alias, que per virtutum semitam incedunt et vite meritis unguentorum diffundunt odores, necnon et reclusas probate conversationis et vite, memorate constitutionis sententia decrevimus non constringi nec ejus censura debere percelli. Sed cum apostolicis sint prosequende favoribus, districtius inhibemus ne quis eas pretextu constitutionis ejusdem impetat quomodolibet aut molestet, sed ipsas solitum deferre habitum et vivere sicut prius in sua tranquillitate dimittat, donec de ipsis fuerit per apostolice Sedis providentiam aliter ordinatum.
Ceterum, quia hostis antiquus ibi satagit mortiferum virus effundere ubi videt virtutum segetem abundare, volumus et districte nichilominus injungimus ut mulieres et reclusas easdem tue civitatis et dyocesis, quas, ut premittitur, dicta constitutio non constringit, juxta datam tibi ex alto prudentiam frequenter monere, salubriter exhortari, et paternis affectibus alloqui studeas ut puram suarum mentium massam pravi frumenti commixtio non corrumpat, et summopere caveant ad transgressionis offendere lapidem pedes suos, sed virtutum Domino, qui justus judex potens est in illum diem uniuscujusque servare depositum, per vite munditiam militantes, mereantur consequi felicitatis eterne premium, quod non inchoantibus repromittitur, sed perseverantibus in consummatione prestatur.
Nulli ergo omnino hominum, etc.
Absque data.
Informations
Acte
aposcripta
admin
(CIHAM (UMR 5648)), dans
APOSCRIPTA database
APOSCRIPTA database – Lettres des papes, dir. J. Théry, CIHAM/UMR 5648, éd. électronique TELMA (IRHT), Orléans, 2017 [en ligne], acte n. 20090 (aposcripta-77), http://telma-chartes.irht.cnrs.fr/aposcripta/notice/20090 (mise à jour : 16/03/2020).